Yakın zamanlar içerisinde Raspberry Pi ile ilgili çalışma yapmam gerekti. Bir programcı olarak üzerinde yazılım geliştireceğim sistemi hali ile araştırmam gerekmekteydi. Raspberyy pi çok özel bir “bilgisayar”. Hepi topu 35~40 dolar gibi bir paraya 700 MHz bir bilgisayara sahip oluyorsunuz. 5 Dolarda micro sd hafıza kartını da hesaba katarsanız hepsi bu. Böyle bir alet gömülü sistem geliştiriciler için bulunmayacak bir fırsat sayılır.
Ben bu yazı ile Raspbian işletim sistemini en pratik nasıl çalışabilir hale getirebilirsiniz, bunu bu yazımda anlatmaya çalışacağım.
Öncelikle Raspberyy pi klavyesi, mönitörü ve sabit diski olmayan bir bilgisayar anakartı olarak tanımlanabilir. Normal şartlarda kullanılabilmesi için
* HDMI girişine sahip bir Monitör-Televizyon,
* HDMI veri kablosu
* Klavye -USB girişli
* Fare-USB girişli
* Micro-SD Hafıza kartı ( 8GB olabilir )
* Ağ kablosu (min cat 5.E)
Bu donanımlar gerekli. Yazılımlar olarak micro sd kart için disk image yazıcı program ve SD hafıza kartını formatlamak için gereken yazılımlar. Bu gereksinimler sağlandığında Rasbian işletim sistemi kullanılabilir hale gelebilir. Benim sıkıntı yaşadığım nokta HDMI uyumlu mönitör ve kablosu oldu. Çünkü bunlar benim elimde yoktu. İlk etapta bir arkadaşımın bilgisayar dükkanından bu malzemeleri geçici olarak temin edip ilk raspbian yükleme çalışmasını yapmıştım. Ancak başarılı bir girişim olmamıştı. Neyse baktım sürekli HDMI monitör tak çıkar, gel git olayı oluşacak kara kara düşünmeye başladım. Yaptığım araştırmada uzak masaüstü bağlantısı ile Raspberry Pi yi kullanabilme imkanımın olduğunu öğrendim. Ancak xrdp olarak isimlendirilen uzak masaüstü yazılımı raspbian işletim sisteminde varsayılan olarak yüklü gelmiyor. Epey bir debelenmeden sonra ssh protokolü ile tanışma şerefine nail oldum. Kurulu raspbian image dosyasında ssh enable edilmiş vaziyetteymiş. Bunu öğrendikten sonra HDMI monitöre de kablosuna ihtiyacım kalmadı. Çünkü uzaktan konsol bağlantısını bu sayede sağlayabiliyordum. İşte bu herşeyin çözümü oldu diyebilirim.
Öncelikle http://www.raspberrypi.org/downloads/ adresindeki ilk NOOBS install download kısmındaki indirmeyi yapmış ve bu indirmeye göre olan yönergeleri uygulayarak raspbian kurulumunu yapmıştım. Ardından reboot ettiğimde boot kısmı yarıda kaldı ve işletim sistemi tam olarak açılamadı ve çalışmadı. Dolayısıyla hayal kırıklığı yaşadığım ilk nokta burası oldu. Daha sonra alternatif arayışlar içerisine girdiğimde bu sayfanın biraz alt kısmında Raspbian işletim sisteminin kurulmuş hazır image dosyalarının indirme bağlantılarının olduğunu gördüm ve RASPBIAN indirmesini yaptım. Doğru seçim benim için bu oldu.
Sonraki adım Micro SD kartın formatlanması. Bunun için Fat32 formatı atılmalı. SDFormatter isimli windows uygulaması kullanılacağı gibi bu iş linux üzerinde de rahatlıkla yapılabilir.
Sonrasında indirilmiş Raspbian image dosyasının SD karta atılması-yazdırılması gerekmekte. Bunun için Win32DiskImager windows uygulaması kullanılabileceği gibi linux ortamıda dd yazılımıda kullanılarak yapılabilir.
Bu aşamaları hallettiğimize göre artık raspbian çalıştırılabilir. HDMI mönitörünüz varsa bağlar ve enerji bağlantısını bir adaptörle bağlayıp çalıştığını görürsünüz. Ya sizinde benim gibi HDMI monitörünüz yoksa? İşte aşağıdaki kısımda bu şekilde çalışmayı anlatacağım.
Uzak bağlantı sağlamayı ubuntu linux te “ssh” ile gerçekleştireceğiz. Windowsta bu işi “putty” isimli bir yazılımla gerçekleştirebiliriz. Ben ubuntu üzerinde olanı tarif edeceğim. Ama bundan önce raspberry pi bilgisayarını ağ kablosu ile ağa bağlar ve enerjisini verip çalıştırır, ardından da ip adresini alırız. Bunun için windowsta “Advanced IP Scanner” isimli ücretsiz yazılım seçilebilir. Ubuntu üzerinde nmap gibi bir ağ tarayıcı program da bu işi halledebilir. Bu bahsettiğim programlarla ağ üzerinde tarama yapıldığında “Raspberry Pi Fondutaion” şeklinde açıklamaya sahip olan ağ aygıtı bizim Raspberyy Pi aygıtımızdır. Bu IP adresini not alırız.
Şimdi ssh bağlantısını yapabiliriz. Windowsta putty ile yapacaksınız. Ubuntu için Terminal penceresini açarız. IP miz örneğin 192.168.1.35 olsun. Ardından
ssh pi@192.168.1.35
yazıp enterladığımızda bize yes/no şeklinde güvenlik pid bilgisini almak istediğini soracak. Buna biz yes diyip enterlarız. Ardından şifre olarak “raspberry” yazıp enterlarız. Bu şekilde rasbian işletim sistemiyle Konsol bağlantısını sağlamış oluruz. Ayrıntılı bilgi için http://www.raspberrypi.org/documentation/remote-access/ssh/unix.md adresine bakabilirsiniz.
Bu aşamada raspbian işletim sistemini artık kullanabilir durumdayız. Ancak windows alışkanlığı olan kişiler diğer grafiksel işlemler için uzak masaüstü bağlantısının sağlanabilir olması lazım. Bunun için uzak masaüstü yazılımı xrdp kurulumunu yapmalıyız. Bunu için konsolda
sudo apt-get install xrdp
sudo reboot
bu iki adımı uygularız. Bunları yaptıktan sonra raspbian işletim sistemine windows ve linux üzerinden uzak masaüstü bağlantısı sağlayarak Raspberry Pi yi kullanabiliriz. Bundan sonrası size kalmış. Hoşçakalın.
Durali Kiraz
01 Aralık 2014
